In 2006 en 2007 voorspelde ik dat we aan de vooravond van een financiële crisis stonden. De redacties van het TV-programma NOVA en Radio Rijnmond hebben dat toen als één van de weinigen opgepikt. Het is trouwens bepaald niet makkelijk om zo’n voorspelling uit te dragen. Goed nieuws verkoopt nu eenmaal beter. Nog steeds geldt het principe van shoot-the-messenger.
Er is namelijk sprake van het positiviteits-dilemma: men wil in de huidige recessie graag positief nieuws melden over de economie. Iedereen die een minder positief toekomstbeeld van Nederland schetst loopt de kans weggezet te worden als een ‘doemdenker’. Niets is echter minder waar: Nederlanders praten zichzelf niet de recessie in maar constateren juist zelf heel scherp hoe ons land er werkelijk voor staat en snappen redelijk goed wat zij de komende jaren kunnen verwachten.
Jarenlang-Economisch-Zaagtandherstel
Direct volgend op de financiële crisis in 2008 heb ik aangegeven dat we een ‘Jarenlang-Economisch-Zaagtandherstel’ in het vooruitzicht hadden en dat de huizenprijs in een paar jaar tijd met 30% zou dalen. Die boodschap werd ook al niet gewaardeerd… Logisch natuurlijk maar inmiddels zijn de huizen gemiddeld met 15% gedaald en wordt voor de komende 12 maanden eenzelfde daling verwacht. Het consumentenvertrouwen is terecht laag en dus houdt men de hand op de knip. Mensen zijn – in tegenstelling tot de eerdere recessies zoals in de jaren ’80 – dit keer bijna ‘te goed’ geïnformeerd. Dat komt onder andere door de toegang tot het internet en de Sociale Media als Twitter en Facebook. Men laten zich daardoor niet snel meer iets aanpraten door de politiek.
Recessie tot 2020 = Transitie-Economie
Ditect na het uitbreken van de financiële crisis in 2008 en wederom in het voorjaar van 2012 gaf ik aan dat de gehele ´recessie´, ondanks de nodige oplevingen, echt lang gaat duren: daar zijn we zeker wel tot 2020 zoet mee. Opvallend is dat die geluiden nog steeds niet in de politiek gehoord worden. Dat is op zich wel te verklaren: geen enkele politieke partij heeft er baat bij om een toekomstperspectief te schetsen waaruit blijkt dat de ´recessie´ werkelijk jarenlang zal gaan duren en dat mag eigenlijk best zorgelijk genoemd worden. De recessie noemen we voortaan trouwens de ‘Transitie-Economie’. We bevinden ons namelijk in een overgangsfase…
Van Groei-Economie naar Balans-Economie
In feite hebben we niet te maken met een gewone recessie maar met de overgang van een Groei-Economie naar een Balans-Economie. Het doet mij dan ook deugd dat mijn theorie hierover is opgenomen in de Trendrede 2013. Nadat we jaren gedreven werden door een ongebreidelde zucht naar meer en nog meer volgt nu de tijd van het geconcentreerde streven naar een gebalanceerde economie met bedrijven die ook gezond kunnen zijn zonder te groeien en burgers die welzijn boven welvaart stellen. We gaan – gedwongen door de omstandigheden – terug naar de ‘Menselijke Maat’.
Ontsystematisering
Bij de ‘Menselijke Maat’ past het streven naar wat ik noem ‘Ontsystematisering’. Mensen zullen zich in toenemende mate afkeren van systemen waarin zij als het ware gevangen worden gehouden. Denk aan financiële systemen zoals de maandelijkse hypotheek; verzekeringen; belastingen; het onderwijs; de zorg en ook de centrale energieopwekking. Die zal namelijk gedecentraliseerd worden. Nederland zal als samenleving opnieuw georganiseerd worden. De door de politiek voorgestelde ‘hervormingen’ zijn hier slechts een voorbode van.
Positieve Upswing!
Bij de burgers treed in 2013 gewenning op aan de ‘langdurige recessie’. Dat zorgt ervoor dat men de tering naar de nering gaat zetten; eigen initiatieven ontplooit en niet afwacht tot de overheid in beweging komt. De levensstijl wordt aangepast, aan een relatief lagere levensstandaard, lager dan in 2012. Dat geeft uiteindelijk extra energie en rust. Iedere recessie biedt immers ook weer kansen…
Recessie in het dagelijks leven
Wat gaan wij de komende jaren in het dagelijks leven merken van de recessie? Het worden heftige jaren, voor vrijwel iedereen. Op dit moment draaien de voedselbanken en kledingbanken al op volle toeren. Dat zal zeker niet afnemen. Het aantal trajecten voor schuldsanering zal sterk toenemen. Sommige kinderen gaan gedwongen door de financiële nood weer bij hun ouders – van de relatief welvarende Babyboom Generatie – wonen. Door een gebrek aan inkomsten zal zwartwerken; ruilhandel via de online marktplaatsen en ‘kleine’ criminaliteit zoals woninginbraken en roofovervallen toenemen.
Het Nieuwe Trendwatchen…doe je zelf!
Consumenten prikken steeds beter door de soms grillige tendentieuze hap-snap berichtgeving in de media heen. Ze begrijpen dat al die sterk wisselende cijfers over de werkeloosheid; economische groei of krimp een soort schijnnauwkeurigheid oproept waar je eigenlijk niets aan hebt. Het gaat om the big picture, de grote lijnen en die zijn niet zo positief voor de komende jaren. Men kan zelf beredeneren dat iedere bezuiniging of lastenverzwaring uiteindelijk door hen zelf betaald zal moeten worden. Ook snapt men dat het om de lange termijn gaat en iedereen neemt dus zijn of haar financiële voorzorgsmaatregelen.
Nederland heeft in feite zo’n 16,8 miljoen trendwatchers en daar mogen we blij mee zijn!
Lees meer over de TrendRede 2013 op www.trendrede.nl.
Op dinsdag 11 september 2012 werd in Seats2Meet Utrecht voor de derde keer de TrendRede uitgesproken. De TrendRede is een cadeau voor burgers, bedrijven en bestuurders in Nederland en wordt belangeloos samengesteld door een groep trendwatchers. Door hun kennis te bundelen willen zij een bijdrage leveren aan de toekomst van de samenleving waar ze zelf deel van uitmaken. In deze serie kijken zij terug en vooruit en geven zij hun visie op deze toekomst.